Frequently Asked Questions
You can find the answers to all your questions about Formex here.
1. What is Zero Waste?
It is a set of principles that encourage the redesign of life cycles of all products to reuse them, focusing on reducing waste. Zero Waste is the target of the waste producer, who must recycle his waste as quickly as possible and as raw material according to the priority hierarchy of the Zero Waste Pyramid.
2. What is Zero Waste Integration?
It is the general definition of the methodology that means reducing the waste production by preventing the occurrence of waste in waste management processes and separating waste according to their types in the source.
3. Sürdürülebilirlik nedir?
It is the approach of using natural resources effectively and fairly to meet the needs of the present and future generations to maintain economic growth and welfare.
4. What is Green Transformation?
It is the production and recycling of products by businesses that carry out activities with environmental awareness and sustainable understanding, using environmentally friendly resources in production models and management.
5. What is Carbon Footprint?
It is the total amount of carbon dioxide emissions produced as a result of human activities, mainly carbon dioxide.
6. What is Water Footprint?
It is the total amount of water used in the production, use or consumption of a product or activity.
7. What is Carbon Emissions?
It is the release of carbon into the atmosphere.
8. What does Carbon Neutral mean?
It is the balancing of the amount of carbon released to the environment with the amount of carbon absorbed or offset.
9. What is Carbon Offset (Carbon Balance)?
It is the balancing of the amount of carbon released to the environment with the amount of carbon absorbed or offset.
10. What is Net Zero (Target)?
It is the balancing of all greenhouse gas emissions. It is defined as an action plan established by the Paris Agreement to limit global warming to 1.5°C. To achieve this goal, we need to reduce greenhouse gas emissions by 45% by 2030 and achieve net zero emissions by 2050.
11. 3R Kuralı nedir?
"Reduce, Reuse, Recycle" - Reduce, Reuse, Recycle.
12. What are the UN Development Goals?
A plan of 17 main goals established by the United Nations in 2015 to achieve sustainable development at the global level by 2030. These goals aim to promote progress in areas such as poverty reduction, inequality reduction, health, education, clean energy, climate action, etc.
13. What is Energy Efficiency?
It is the maximum use of energy for a specific purpose.
14. What is Recycling and Forwarding?
When you convert a used or excess product into a production-purpose product in the same content, you are doing recycling. For example: The recycling of cardboard packaging into cardboard raw material.
When you convert a used product into a product other than production purposes, you are doing forward recycling. For example: The conversion of overproduction or expired food products into animal feed additives.
15. What is Recovery?
The processing of used materials into new products and value-added raw materials and the reuse of resources.
16. How can I contribute to recycling?
Every person needs to buy many different products every day to meet their needs. These products are usually packaged to be stored more healthily and sustainably. We can send these packaging waste back to recycling by collecting them separately from other waste. By collecting our packaging waste in separate bags at home, we take the first step. By placing our collected packaging waste in the nearest packaging waste container, we start recycling. If there is no packaging waste container in the area where you live, you should contact your municipality about this.
17. How can I collect my packaging waste? What should I do after collecting it?
You can collect your packaging waste separately at home, in your workplace, and in your shopping. If you live in an apartment, you should collect your packaging waste in blue garbage bags, which are different from other garbage. This will be enough to start recycling. You can also leave your collected packaging waste with the municipality's provided recycling containers, or if there are recycling bins in your workplace or school, you can also place your waste in these points. These containers must be collected regularly by your municipality.
18. I am collecting my packaging waste separately, but the municipality is not collecting it, what should I do?
If your municipality does not have any work in this regard, you can contact your municipality. The municipalities in the scope of the Packaging Control Regulation are responsible for preparing a management plan for the separate collection of your packaging waste and for collecting or collecting your waste. If your municipality has work in this regard but your waste is not collected, you should contact your municipality to find out on which days and hours your neighborhood's waste is collected.
19. We want to get recycling bins from our municipality to our apartment, our neighborhood, our school, what should we do?
You should first inform your municipality about all your recycling bin requests. The bins belonging to the ÇEVKO Foundation will be delivered to the municipalities if your request is suitable.
20. Where can I dispose of my waste batteries?
The Association of Portable Battery Manufacturers and Importers (TAP), which is authorized by the Ministry of Environment and Forestry to collect waste batteries in the source, has been carrying out waste battery collection activities in coordination with the Ministry since 2004. You can find the nearest battery collection point by visiting http://www.tap.org.tr/atik_pil_toplama_noktalari_nerede-123.html. There are battery collection points in PTT branches, schools, universities, organized industrial areas, town halls, mosques, supermarkets (BİM, TESCO, KİPA, CARREFOUR, MİGROS, METRO GROSMARKET, TEKNOSA, KOÇTAŞ, PRAKTİKER, etc.).
21. Where can I dispose of my waste vegetable oil?
We do not pour oil into the sink. It causes clogging of the sink and drain pipes, and causes the water to cover the surface of the water with a film of oil, which prevents the fish from breathing. It also causes the taste of the fish to be spoiled when they are eaten after being caught. It is more difficult to remove the oil in the wastewater treatment plant. Therefore, we do not pour oil into the sink. We give it to the organizations that collect it. The companies that collect it produce biodiesel from this oil. This way we save some of our oil resources and prevent atmospheric warming. Waste oil collection companies are authorized by the Ministry of Environment and Urbanization. You can find the list of authorized waste oil collection organizations at http://www.csb.gov.tr/gm/cygm/ and the list of licensed recycling facilities at http://www.csb.gov.tr/gm/ced/. You can contact the nearest organization and join the organization to dispose of your waste oil.
22. Where can I dispose of my waste electrical and electronic equipment (AEEE)?
When your used electrical and electronic equipment becomes waste, you can give them to the waste collection centers that the municipalities will set up, to the transfer centers set up by the manufacturers and licensed processing facilities, or if you buy a similar AEEE when you buy a new electrical and electronic equipment, you can give it to the electrical and electronic equipment distributors without paying any fee.
23. I want to dispose of my car as waste, what can I do?
For vehicles in the M1 and N1 categories, delivery points have been created where vehicle owners can easily access, deliver their vehicles, and separate them as waste. The "ÖTA Data System" online data sharing system created in cooperation between our Ministry and the General Directorate of the Ministry of Interior has prevented the destruction of vehicles that have not been delivered to licensed facilities through the ÖTA delivery point list. You can download the ÖTA delivery point list from the link http://www.csb.gov.tr/gm/cygm/.
24. Is it legal to send waste abroad?
The rules for exporting waste abroad are determined by the Regulation on the Control of Hazardous Waste, which is legal.
25. What is Notification (Pre-Notification)?
Notification is the permission document required for the export of waste abroad. This document is required during the process of exporting the waste, including the information of the company that produces the waste, the information of the company that disposes of the waste, the information of the carrier company, the information of the customs where the waste will enter and exit, the approval of the importing and exporting countries, and the approval of the countries through which the waste will transit. The amount of the waste and how many times it will be shipped is also recorded in this document. The notification approval can be issued annually or once. The notification form is in Annex 10 of the Regulation on the Control of Hazardous Waste.
26. Do sales points have to give their packaging waste to the municipality's system? What are the technical and administrative details of the collection centers?
According to the regulations, the establishment of collection centers is subject to the technical and administrative details determined by our Ministry. Due to the fact that the technical and administrative details of the collection centers have not yet been completed by our Ministry, the sales points and shopping centers that produce packaging waste are obliged to collect the packaging waste separately and to give it to the municipality's collection system free of charge under the packaging waste management plan approved by our Ministry.
27. How will the certifications be reported to the "waste packaging system"?
As stated in the regulation, the certification process is carried out electronically through an electronic software program.
28. Is there a license requirement for certification in the case of metal packaging waste?
Metal packaging is made of steel/tin and aluminum packaging. Due to the fact that there is no licensed/temporary activity certificate-equipped enterprise for steel/tin packaging from metal packaging, problems were encountered in the certification in 2010. Therefore, the condition of having a license/temporary activity certificate for metal packaging waste has been removed as of December 31, 2014, in order to enable certification in metal packaging. However, the obligation to send the collected metal packaging waste to a recycling facility continues.
29. Are shopping bags packaging?
The examples related to the definition of packaging are given in Annex 1 of the Regulation. According to these examples, shopping bags are not defined as packaging. However, there are regulations related to shopping bags in the Regulation. The establishments that sell packaged products must take measures to reduce the use of shopping bags and must submit the activities they have carried out to the Environmental and Urban Planning Directorates.
30. Is it a requirement for enterprises that want to obtain an environmental license to be included in the packaging waste management plan?
With the Regulation on the Control of Packaging Waste, the obligation to include enterprises that want to obtain an environmental license in the packaging waste management plan has been removed. Instead, an "Ambalaj Atığı Veri Giriş Sistemi İl Müdürlüğü Onay Yazısı" is required. The fact that the packaging waste management plan does not require a compliance letter does not mean that the collection centers will not carry out separate collection activities in municipalities. The separate collection activities of the packaging waste in the source of the packaging waste carried out in the municipalities continue to be carried out with the collection centers of the environmental license/temporary activity.
31. Will the packaging waste contaminated with medical waste, hazardous waste and waste oil be reported? When will it be done?
With the Regulation on the Control of Packaging Waste, the Regulation on the Control of Medical Waste, the Regulation on the Control of Hazardous Waste and the Regulation on the Control of Waste Oil, the obligation to report the packaging waste contaminated with medical waste, hazardous waste and waste oil has been introduced. The establishments that sell products packaged with these products must report the amount of packaging of the products they sold in February 2013
32. Belgeleme muafiyeti her ambalaj türü için ayrı ayrı 3000 kg sınırını sağlamalı mıdır?
Piyasaya süren işletmeler farklı ambalaj malzemeleri kullanmaktadırlar. Piyasaya sürülen malzeme cinsine bakılmaksızın toplam ambalaj miktarı esas alınmaktadır. Ancak, ihraç edilen, ahşap ve tekstil ambalaj atıklarının toplama hedefi bulunmadığından, bu ambalajlar toplam miktara dâhil edilmemektedir. Elektronik yazılım programı da bu kapsamda hesaplama yapmakta ve muaf olarak göstermektedir.
33. Yönetmelikte yeni bir kavram olarak sanayi işletmesi tanımı getirilmiştir. Bu kapsamda sanayici nasıl belirlenecektir?
Sanayi Sicil Kanununda tanımlanan ve sanayi sicil belgesi bulunan işletmeler sanayi işletmesi olarak adlandırılmaktadır. Ayrıca çevre lisanslı ambalaj atığı toplama ayırma ve geri dönüşüm tesisleri ambalaj atıklarını aldıkları sanayi işletmelerinin sanayi sicil numaralarını "atık ambalaj elektronik yazılım programına" http://atikambalaj.cevre.gov.tr adresini kullanarak girmeleri gerekmektedir. Sanayi sicil belgesi bulunan sanayi işletmeleri oluşan ambalaj atıklarını çevre lisanslı/geçici faaliyet belgeli toplama ayırma tesisine veya belediyenin toplama sistemine verilmesi gerekmektedir.
34. Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği kapsamında kod ve şifre alacak mıyım?
Ambalaj malzemesi üretenler ve ithal edenler ambalaj üreticisi olarak, ürünü ambalajlar ile paketleyen, markasını kullanan firmalar ya da ithalatçılar piyasaya süren olarak, piyasaya sürenlere ambalaj tedarik edenler ile fason üretim yapanlar bulundukları ilin Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünden bildirim yapmak için kod numarası ve şifre almak zorundadır.
35. Belgeleme sorumluluğumu yerine getirmek için lisanslı veya geçici çalışma izni olan toplama ayırma tesisleri ile anlaşabilir miyim?
2012 yılı itibarıyla piyasa sürenler belgeleme sorumluluğunu yerine getirmek için depozito, belediyeler ile sözleşme yapmak ve/veya yetkilendirilmiş kuruluşa üye olma yöntemlerinde birini tercih etmelidirler. Doğrudan toplama ayırma tesisleri ile belgeleme sözleşmesi yapamazlar.
36. Ahşap ambalaj malzemesinde belgeleme sorumluluğu var mıdır?
24.08.2011 tarih ve 28035 sayılı Resmî Gazete ile yürürlüğe giren Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğinde 2013 yılı itibarı ile ahşap ambalaj malzemesi için geri kazanım hedefi getirilmiştir. Dolayısıyla 2013 yılından itibaren belgeleme sorumluluğu vardır.
37. Müracaat formlarını nasıl göndermeliyim?
İl müdürlüklerimizden alınan kod ve şifreler ile elektronik yazılım programı üzerinden her yıl şubat ayı sonuna kadar bir önceki yıla ait bildirimi göndermeniz gerekmektedir. Bildirimleri posta ile göndermenize gerek yoktur.
38. Yönetmelikte tanımlanan usul ve esaslar ne zaman yayımlanacaktır?
Yönetmelikte yer alan yetkilendirilecek kuruluşlarda aranacak kurumsal, teknik ve mali özellikler ile buna ilişkin usul ve esasları, belgelendirme dosyalarında bulunması gereken bilgi ve belgeler ile belgelendirme dosyalarının hazırlanmasında dikkat edilecek hususlara ait usul ve esasları, ambalaj atıkları yönetim planının hazırlanmasına, uygulanmasına ve izlenmesine ilişkin usul ve esaslar 22 Ekim 2012 tarihi itibarı ile Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü internet sayfasında yayınlanmaktadır.
39. Tıbbi atıklarla, tehlikeli atıklarla ve atık yağlarla kontamine olmuş ambalaj atıklarının bildirimi yapılacak mıdır? Hangi tarihte yapılacaktır?
24.08.2011 tarihli Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği ile Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ve Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği kapsamında bertarafı tanımlanan ambalajlara da bildirim zorunluluğu getirilmiş olup, bu tür ürünleri ambalajlı olarak piyasaya süren işletmeler ürünlerinin ambalajlarına ilişkin bildirimlerini 2013 yılı şubat ayının sonuna kadar yapılacaklardır. 2013 yılında 2012 yılında piyasaya sürdüğü ürünlerin ambalaj miktarları bildirilecektir. Ancak tıbbi atık, tehlikeli atık ve atık yağlarla kontamine olmuş ambalaj atıklarının belgeleme yükümlülüğü bulunmamaktadır. Bu ambalajların bertarafı ilgili mevzuatları kapsamında yapılacaktır.
40. Belediyeler ambalaj atıkları elektronik yazılım programı için kod numarası ve şifrelerini nasıl alacaklar?
Belediye tarafından http://online.cevre.gov.tr adresinden kullanıcı kodu ve şifre için bilgi girişinde bulunulması, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünden yazılı olarak kullanıcı kodu ve şifre talep etmesi gerekmektedir. Serbest bölgelerde oluşan ambalaj atıkları yönetimi nasıl olmalıdır? Yönetmelikte serbest bölgelerde oluşan ambalaj atıklarının yönetimi hususunda hükümler yer almadığından ambalaj atığı toplama ayırma tesislerinin serbest bölgelerde bulunan şubeleri aktarma merkezi olarak adlandırılmamaktadır. Ayrıca belediyelerin ambalaj atığı yönetim sistemi dışında değerlendirilmektedir. Bu kapsamda serbest bölgelerde oluşan ambalaj atıklarının bölge dışına çıkarılmasına Serbest Bölgeler Uygulama Yönetmeliği kapsamında oluşturulacak komisyon tarafından karar verilmesi ve (2012/3) sayılı Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Atıkların İthalatına Dair Dış Ticarette Standardizasyon Tebliğinin 10 uncu maddesi kapsamında atığın özelliğine göre Bakanlığımızca ilgili yönetmelikler gereğince verilmiş olan toplama, ayırma, geri dönüşüm, geri kazanım, ara depolama, bertaraf tesisi lisansı, geçici faaliyet belgesi, çevre izin ve lisans belgesi veya çevre lisansına sahip işletmelere verilmesi gerekmektedir.
41. Kod numarası ve şifremi yeni aldım hangi yıllara ait olan bildirimleri doldurmam gerek?
Elektronik yazılım programına kaydolunan yıl dahil olmak üzere bildirimde bulunmadığı yılları da kapsayacak şekilde doldurmakla ve o yıllara ait belgeleme sorumluluğunu yerine getirmekle yükümlüsünüz.
42. Tehlikeli Atık Beyan Formu doldurulması zorunlu mudur?
Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği gereğince, Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik EK-4 te yer alan tehlikeli atıklar için zorunludur.
43. Doldurulan formlar İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüklerine posta ile gönderilecek mi?
Sistem girişleri Bakanlığımız ve İl Müdürlüklerince anında görüntülenebildiği için posta yolu ile herhangi bir belge gönderilmesi gerekmemektedir. Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri sisteme giriş yapan veya 3 aylık süre sonunda hala giriş yapmayan firmaları sistem üzerinden takip edebilmektedirler. Ancak, atık üreticisi beyan işlemini bitirdikten sonra "beyan bilgilerini" yazdırmak ve bu belgeyi beş yıl süre ile saklamak zorundadır. Bakanlığımızca yapılacak denetimlerde bu nüsha ibraz edilmek zorundadır.
44. Atık Üreticisi Tehlikeli Atık Beyan Sistemi (TABS)'ne nasıl giriş yapacak?
Tehlikeli Atık Üreticilerinin http://online.cevre.gov.tr adresini kullanarak aldığı Kullanıcı Adı ve Parola kullanılarak aynı adresten TABS uygulaması seçilerek giriş yapılabilecektir.
45. Kullanıcı adı ve parolası bulunmayan firmalar ne yapacak?
Kullanıcı adı ve Parolası bulunmayan firmalar http://online.cevre.gov.tr adresinden çevrimiçi başvuru yaparak kullanıcı adı ve şifresi temin edecektir. Firmaya bağlı tesislerin tanımlanması kullanıcı adı ve parolaların belirlenmesi çevrimiçi sistemde yapılacaktır. Buna ilişkin kullanım kılavuzları aynı web adresinde yayınlanmaktadır.
46. TABS a ilişkin Kullanım Kılavuzu var mı?
Sistemin kullanımının nasıl olacağına ilişkin olarak hazırlanmış detaylı "Kullanım Kılavuzu" Bakanlığımız http://www.cygm.gov.tr adresinde yayınlanmaktadır.
47. Tıbbi atıklar için bu sistem kullanılacak mı?
Tıbbi atık üreticileri oluşan tıbbi atıklarını TABS sistemine girecek.
48. Atık yağlar, Atık Pil ve Akümülatör ve Bitkisel Atık Yağlar için bu sistem kullanılacak mı?
Akü satış noktaları ve akü geçici depolama alanları hariç olmak üzere, atık pil ve aküler, atık yağlar ve kullanılmış kızartmalık yağlar beyan edilecektir.
49. Tehlikeli atığım yok diyenler firmalar da sisteme giriş yapacaklar mı?
Tehlikeli atığım yok diyen firmalar giriş yapacak, sadece firma bilgileri kısmı doldurulacaktır.
50. İşyeri kapatılmış veya geçici süre ile faaliyeti durdurulmuş olan firmaların da sisteme giriş yapılması gerekiyor mu?
İlgili faaliyet yılı içerisinde bir süre çalışmış, kapatılmış veya faaliyeti bir süreliğine durdurulmuş olan firmalar, faaliyet yılına ait tehlikeli atıkları var ise beyan etmek zorundadır.
51. Flakonlar tıbbi atık mıdır?
Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği'nde kullanma süresi dolmuş veya artık kullanılmayan, ambalajı bozulmuş, dökülmüş ve kontamine olmuş ilaçlar, aşılar, serumlar ve diğer farmasötik ürünler ve bunların artıklarını ihtiva eden kullanılmış eldivenler, hortumlar, şişeler ve kutuları farmasötik atık olarak tanımlanmaktadır. Farmasotik atık ise Yönetmeliğin Ek 2 Sağlık Kuruluşlarından kaynaklanan atıkların sınıflandırılması tablosuna göre tehlikeli atıklar sınıfına girmektedir. Bununla birlikte, Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-III A'daki özelliklerden bir veya birkaçına sahip olmaları ve Ek-III B de verilen tehlikeli özellikleri göstermeleri durumunda tehlikeli atık olarak sınıflandırılır.
52. Serum şişeleri tıbbi atık mıdır?
Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği'nin 12 nci maddesine göre kağıt, karton, plastik ve metal ambalaj atıkları, kontamine olmamaları şartıyla diğer atıklardan ayrı olarak mavi renkli plastik torbalarda toplanırlar. Serum ve ilaç şişeleri gibi cam ambalaj atıkları ise yine kontamine olmamaları şartıyla cam ambalaj kumbaralarında, kumbara olmaması halinde ise diğer ambalaj atıkları ile mavi renkli plastik torbalarda toplanırlar. Kullanılmış serum şişeleri ayrı toplanmadan önce, uçlarındaki lastik, hortum, iğne gibi hasta ile temas eden kontamine olmuş materyallerden ayrılır. Kontamine materyaller diğer tıbbi atıklar ile birlikte toplanır. Toplanan ambalaj atıklarının, Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda geri kazanılmaları sağlanır.
53. Hastaneler tıbbi atık sterilizasyon veya yakma tesisi kurabilirler mi?
Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği'nin 33 uncu maddesine göre Üniteler tarafından münferit yakma tesisleri kurulamaz ve işletilemez. 46 ncı maddesine göre ise Üniteler tarafından münferit sterilizasyon tesisleri kurulamaz ve işletilemez.
54. Tıbbi atıkları bertaraf etme yükümlülüğü kimindir?
Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği'nin 9 uncu maddesine göre Belediyeler Tıbbi atıkları geçici atık depolarından alarak bertaraf sahasına taşımak/taşıttırmakla, tıbbi atık bertaraf/sterilizasyon tesislerini kurmak/kurdurmak, işletmek/işlettirmekle, yükümlüdürler.
55. Hastaneler tıbbi atıklar için atık yönetim planı hazırlayacak mı?
Evet. Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği'nin 8 inci maddesinin (b) bendine göre, Tıbbi atık üreticileri, atıkların ayrı toplanması, taşınması ve geçici depolanması ile bir kaza anında alınacak tedbirleri içeren ünite içi atık yönetim planını hazırlamak ve uygulamakla yükümlüdürler. Ünite İçi Atık Yönetim Planı Formatı Bakanlığımız tarafından hazırlanmıştır.
56. Tüm tıbbi atıklar üreticileri UATF kullanmak zorunda mı?
Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinin Ek-1'inde yer alan (a) ve (b) bölümündeki tıbbi atık üreticilerinin ürettiği atık miktarına bakılmaksızın tıbbi atıkların taşınması esnasında ulusal atık taşıma formu kullanması zorunludur. (c) bölümündeki tıbbi atık üreticilerinin ise ulusal atık taşıma formu kullanma zorunluluğu bulunmamakta olup; ulusal atık taşıma formunun kullanılmaması durumunda tıbbi atık alındı belgesi/makbuzu düzenlemesi zorunludur.
57. Aile Sağlığı Merkezleri tıbbi atıklarının taşınması sırasında UATF kullanmak zorundalar mı?
Sağlık merkezleri Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği'nin Ek-1'inde "Orta Miktarda Atık Üreten Sağlık Kuruluşları" olarak belirtilen (b) bölümü altında yer aldığından, söz konusu aile sağlığı merkezlerinde oluşan tıbbi atıkların taşınması esnasında ulusal atık taşıma formu kullanılması gerekmektedir.
58. Atık listesindeki kodlar ve (A) ve (M) işaretleri ne anlama gelir?
Atık yönetimi genel esaslarına ilişkin yönetmeliğinin Ek-IV de; (A) işareti ile gösterilen atıklar konsantrasyonuna bakılmaksızın tehlikeli atık sınıfına girerken aynı listede (M) işareti ile gösterilmiş atıklar EK-III B deki eşik konsantrasyonları üzerinde bir değere sahipse tehlikeli atıktır. Bu ayırımın yapılabilmesi için atığı temsil eden numuneleri lisanslı bir akredite çevre laboratuvarında analiz ettirmek gerekir. Ayrıca doğal karakterleri ya da oluşmalarına neden olan aktiviteye bağlı olarak "Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliği'nin ekinde yer alan Ek-III A'daki özelliklerden bir veya birkaçına sahip olmaları ve Ek-III B de verilen tehlikeli özellikleri göstermeleri durumunda tehlikeli atık olarak sınıflandırılır.
59. Hangi atıklar tehlikelidir?
MSDS (Malzeme güvenlik Bilgi Formu) raporuna göre H1 den H14 özellikleri gösteren atıklar tehlikeli olarak sınıflandırılır. Tehlikeli olduğu bilinen bazı atıklar: boya, vernik, yapıştırıcı, kozmetik atıkları, laboratuvar kimyasalları, kullanım süresi geçmiş ilaçlar, boya fosfat çamurları, arıtma çamuru, flüoresan, kondansatör, x-ışını tüpleri, basınçlı kaplar, kartuş toner atıkları Bununla birlikte, tehlikeli atıklar atık listesinde yıldız (*) ile işaretli atıklardır.
60. Atığımı sınıflandırmayı bilmiyorum, atığıma nasıl kod vereceğim?
Atıkları sınıflandırmada kullanılmak üzere Bakanlık web sitesinde Kılavuzlar bölümü altında Atıkların Sınıflandırılması Kılavuzu bulunmaktadır. Bu kılavuz kullanılarak atığınızı ne şekilde sınıflandıracağınıza ilişkin detaylı bilgi alabilirsiniz. İlave sorularınız için Bakanlığımıza resmi başvuruda bulunabilirsiniz.
61. Çalıştığım alanda/sektörde hangi atıklar çıkıyor?
Bakanlıkça yapılan sektörel çalışmalar neticesinde sektörel kılavuzlar hazırlanmıştır. Bu kılavuzlara Bakanlık web sitesinde yer alan Kılavuzlar bölümü altından erişebilirsiniz. Çalıştığınız alan/sektöre ilişkin kılavuz yer almıyor ise Bakanlıkla iletişime geçiniz.
62. Atık Yağım Var Ne Yapmalıyım?
3 tane yöntem vardır.
I. Bertaraf: Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin Ek–2 sinde yer alan işlemlerden herhangi birisi yapabilir. ( D1-D15 arası işlemler: derine enjeksiyon, yüzey doldurma, düzenli depolama, yakma)
II. Enerji Geri Kazanımı: Atık yağların mevcut yakıta ilave edilerek lisanslı tesislerde enerji amaçlı kullanımını yapılabilir.
III. Geçici depolama: Atık yağların üreticileri tarafından faaliyet sahası içinde geçici olarak muhafaza edilme işlemini veya yağ üreticisi tarafından atık yağ üreticisi ile birlikte atık yağların toplanması amacıyla perakende satış ve/veya yağ değiştirme yerlerinde geçici muhafaza etme işlemini yapabilir.
63. Atık yağ üreticisinin yapması gerekenler nelerdir?
• Atık yağ üretimini en az düzeye indirecek şekilde gerekli tedbirleri almakla,
• Atık yağ analizlerini 15 inci maddeye uygun olarak yapmak veya yaptırmakla,
• Atık yağları kategorilerine göre ayrı ayrı 18 nci maddede belirtilen şekilde geçici depolamakla,
• Tesisten kaynaklanan farklı kategorideki atık yağları birbirleriyle, PCB ve diğer tehlikeli atıklarla karıştırmamakla,
• Tehlikeli atıkla kirlenmiş yağların bertarafı için Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uymakla,
• Atık yağların lisans almış taşıyıcılar vasıtasıyla lisanslı işleme ve bertaraf tesislerine gönderilmesini sağlamakla,
• Atık yağların tesis dışına taşınması durumunda Ulusal Atık Taşıma Formunu doldurmakla,
• Yönetmeliğin 26 ncı maddesine göre kayıt tutmakla ve EK-2'de yer alan Atık Yağ Beyan Formunu doldurarak takip eden bir sonraki yılın Şubat ayı sonuna kadar il çevre ve orman müdürlüğüne göndermekle,
• Atık yağların taşınmasında üretici ile işleme veya bertaraf tesisi işletmecisi arasında "uyuşmazlık çıkması halinde", bu uyuşmazlık giderilemezse on beş gün içinde uyuşmazlığı il çevre ve orman müdürlüğüne ve Bakanlığa bildirmekle, bu süre içinde uyuşmazlığa konu olan atık yağları kendi depolarında muhafaza altına almakla
Mükelleftir.
64. Atık yağ kategorileri nelerdir?
Atık yağların kontrolü yönetmeliği Ek–1 e göre atık yağ kategorileri ve müsaade edilen kirletici parametre sınır değerleri
I. 1.Kategori Atık Yağ: Bu kategoride yer alan atık yağlardaki PCB, toplam halojen ve ağır metal gibi kirleticiler sınır değerlerin altındadır. Bu kategorideki atık yağların öncelikle "rejenerasyon ve rafinasyon yolu" ile geri kazanımlarının sağlanması gerekmektedir. Bu kategorideki yağlar 21 nci maddede belirtilen koşullar nedeniyle "enerji geri kazanımı" amacıyla kullanılabilir.
II. 2.Kategori Atık Yağ: Bu kategorideki atık yağlar Bakanlıktan lisans almış tesislerde enerji geri kazanımı amacıyla kullanıma uygun atık yağlardır. Ancak klorür, toplam halojen ve PCB parametreleri aşılmayan endüstriyel atık yağların rejenerasyon ve rafinasyon yoluyla geri kazanımı mümkündür.
III. 3. Kategori Atık Yağ: Bu kategoride yer alan atık yağlardaki ağır metaller aşağıdaki tabloda verilen sınır değerlerin üzerindedir. Klorür ile toplam halojenler 2000 ppm'in, PCB ise 50 ppm'in üzerindedir. Rejenerasyon ve rafinasyona uygun olmayan, yakıt olarak kullanılması insan ve çevre sağlığı açısından risk yaratan ve lisanslı tehlikeli atık yakma tesislerinde yakılarak zararsız hale getirilmesi gereken atık yağlardır.
65. Atık Lastiğim Var Ne Yapmalıyım?
ÖTL (ömrünü tamamlamış lastik)'lerin geri kazanımı esastır. Lastik üreticileri lastik ömrünü uzatacak tedbirleri tasarım aşamasında alırlar. ÖTL'lerin ithalatı yasaktır. ÖTL'lerin hangi sebeple olursa olsun vadi veya çukurlarda dolgu malzemesi olarak kullanılması, katı atık depolama tesislerine kabulü ve depolanması, ısınmada kullanılması, gösteri ve benzeri fiilleri kapsayacak şekilde her ne amaçla olursa olsun yakılması yasaktır. Aksine hallerde bu Yönetmeliğin 25 inci maddesi hükümleri uygulanır. (Bu Yönetmeliğe aykırılık halinde 2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 15 inci maddesi ile 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (g), (r) ve (s) bentleri ve aynı Kanunun 23 üncü maddesi doğrultusunda idari ve cezai yaptırımlar uygulanır.)
66. Atık lastikler geçici depolanabilir mi, belli bir süresi var mıdır?
i. Lastik tamirhaneleri, kaplamacılar, perakende satış noktaları, oto sanayi ve benzeri yerlerde ömrünü tamamlamış lastikler açık alanda biriktirilemez. Biriktirme yerlerinde yangına ve sivrisinek, fare gibi zararlıların üremesine karşı önlem alınır. ÖTL'ler yetkili taşıyıcılara teslim edilinceye kadar en fazla altmış (60) gün bu yerlerde muhafaza edilebilir.
ii. ÖTL üreticisi, aracının lastiklerini değiştirdiğinde eski lastiklerini, lastik dağıtımını ve satışını yapan işletmelere veya yetkili taşıyıcılara teslim eder. g) ÖTL'ler yetkili taşıyıcılara bedelsiz olarak teslim edilir. Yetkisiz kuruluş ve kişilerin taşıma yapması yasaktır.
iii. Yarış pistleri, çocuk oyun alanları, karting pistleri ve benzeri alanlarda çarpma bariyeri olarak kullanılan ÖTL'lerin bertarafı, bu yerleri işletenler tarafından sağlanır.
iv. ÖTL'lerin yarattığı çevresel kirlenme ve bozulmadan doğan zararlardan dolayı, lastik üreticileri, ÖTL üreticileri, taşıyıcılar, geçici depolama alanı işletmecileri, geri kazanım ve bertarafçılar kusur şartı aranmaksızın müteselsilen sorumludurlar.
v. Ömrünü tamamlamış taşıt söküm tesislerini işletenler, ortaya çıkan ÖTL'lerin bu Yönetmelik kapsamında geri kazanımını veya bertarafını sağlarlar veya sağlatırlar.
vi. ÖTL'lerden kaynaklanan her türlü çevresel zararın giderilmesi için yapılan harcamalar, kirleten öder prensibine göre karşılanır. Ortaya çıkan ÖTL'lerin bertarafından sorumlu gerçek ve tüzel kişilerin çevresel zararı durdurmak, gidermek ve azaltmak için gerekli önlemleri alaması veya bu önlemlerin yetkili makamlarca doğrudan alınması nedeniyle kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan gerekli harcamalar 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre ÖTL'lerin yönetiminden sorumlu olanlardan tahsil edilir. Ancak, kirletenlerin ödeme yükümlülüğünden kurtulabilmesi için, kirlenmenin önlenmesi ve sınırlanması konusunda her türlü tedbiri aldıklarını ispat etmeleri gerekir.
67. Lastik üreticisinin yükümlülükleri nelerdir?
Ömrü tamamlanmış lastiklerin kontrolü yönetmeliği MADDE 9 a göre Lastik üreticileri;
• Üretimde çevre kirlenmesini ve enerji tüketimini azaltıcı önlemler almakla,
• Bu Yönetmeliğin 18 inci maddesine göre EK-2'de yer alan kota müracaat formunu doldurarak, her yıl mart ayı sonuna kadar Bakanlığa kota müracaatında bulunmakla,
• Lastik kullanımı ve ÖTL'lerin düzenli toplanması konusunda tüketicinin bilgilendirilmesi için gerekli çalışmaları yapmakla, toplama faaliyetlerine kamuoyunun katılımının arttırılması için lastik tüketicilerinin yükümlülüklerini de içeren dokümanları ve uyarı işaretlerini lastik satış ve değiştirme noktalarında bulundurmakla,
• Geri kazanılması mümkün olmayan ÖTL'leri bu Yönetmeliğin 24 üncü maddesi doğrultusunda bertaraf ettirmekle, yükümlüdür.
68. Pil ve Akümülatör atığım var ne yapmalıyım?
a) Atık pillerin geçici depolanması ve taşınması nasıl gerçekleşir?
Atık pil ve akümülatörün kontrolü yönetmeliği Madde 15te belirtildiği gibi Atık akümülatörlerin toplandıkları yerden geçici depolama veya bertaraf tesislerine karayolu ile taşınması, Valilikten taşıma lisansı almış gerçek ve tüzel kişilerce, atık türüne göre uygun araçla yapılır. Atık pil taşıyacak araç ve firmalar için lisans alma zorunluluğu bulunmamaktadır. Ancak, atık pillerin kapalı kasalı kamyonetlere yerleştirilmiş asgari 210 litrelik HDPE fıçılarda taşınması zorunludur. Atık pil ve atık akümülatör taşıyacak araçların renginin kırmızı olması, araçların üzerinde atık pil ve akümülatörlerin toplandığına dair 20 metre uzaktan görülebilecek şekilde bu Yönetmeliğin 1 no'lu ekinde yer alan amblem bulunması, ayrıca araç kasalarının her iki yüzüne de atık piller için "Atık Pil Taşıma Aracı", atık akümülatörler için ise "Atık Akümülatör Taşıma Aracı" yazılması zorunludur.
b) Atık Pil Taşıma Araçlarında taşıma formu bulundurmak gerekir mi?
Atık pil ve akümülatörün kontrolü yönetmeliği Madde 16ya göre Atık pil ve akümülatörlerin taşınması sırasında araçlarda atık taşıma formu bulundurulması zorunludur. Araçlarda bulundurulacak atık taşıma formlarıyla ilgili olarak Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinin ilgili hükümleri uygulanır.
c) Atık Akümülatör Taşıyıcılarının Lisans Alma Zorunluluğu var mıdır?
Atık pil ve akümülatörün kontrolü yönetmeliği Madde 17ye göre Atık akümülatörleri taşımak isteyen gerçek ve tüzel kişiler, atık akümülatörleri taşıma lisansı almak zorundadır. Bu amaçla, bu Yönetmeliğin 5 no'lu ekinde belirtilen esaslara göre ilgili Valiliğe başvuruda bulunulur. Lisans, başvuruda bulunan aracın veya araçların ait olduğu firmaya ve gerekli teknik donanıma haiz araca veya araçlara verilir. Bu hükümler kara taşımacılığı için uygulanır. Bu lisans devredilemez, üç yıl için geçerlidir. Bu süre sonunda yenilenmesi gerekir. Lisans alan, ancak taşımacılıkta öngörülen standartlara uymayan firmaların lisansları Valilikçe iptal edilir.
d) Pil ve Akümülatörlerin Etiketlenmesi ve İşaretlenmesi nasıl olur?
Pil ve akümülatör ürünlerinin etiketlenmesi Atık pil ve akümülatörün kontrolü yönetmeliği Madde 33te belirtildiği gibi:
• Atık akümülatörlerin ayrı toplanmasını sağlayacak sembol olarak, bu Yönetmeliğin 1 no'lu ekinde yer alan sembolün üretici tarafından kullanılmalı
• Atık akümülatörlerin geri kazanımlarının sağlanmasından yükümlü olan üreticilere geri dönmesini sağlamak amacıyla, bu ürünlerin etiketlenmesinde "depozitoludur" ibaresi ile Bakanlık tarafından firmaya verilen kod numarasının yer almalı
• Kurşun asit akümülatörlerin üzerinde "Pb" ya da "kurşun" ve "GERİ KAZANILIR" ifadesi ya da "GERİ KAZANILACAK AKÜ" ibaresinin bulunması, ayrıca bu ürünlerin dış ambalajlarında da aynı ibarelerin bulundurulmalı
• Sekonder hücreler ve sekonder pil ürünlerinin Türk Standartlarında (TS EN 61429) belirtilen şekilde etiketlenmesi ve işaretlenmesi zorunludur. Ağırlıkça % 0,0005'den fazla cıva (Hg) içeren düğme tipi piller ile bu tür düğme pillerden oluşturulan pillerin ambalajlarının Ek-1'de gösterilen sembol ile işaretlenmeli
69. Elektronik atığım var, ne yapmalıyım?
Elektrikli ve elektronik eşyaların üretiminden nihai bertarafına kadar çevre ve insan sağlığının korunması amacıyla elektrikli ve elektronik eşyalarda bazı zararlı maddelerin kullanımının sınırlandırılması, bu sınırlandırmalardan muaf tutulacak uygulamaların belirlenmesiyle beraber elektrikli ve elektronik eşya atıklarının toplanması, işlenmesi, geri kazanımı ve bertarafı üretici sorumluluğu altında gerçekleştirilecektir. Elektrikli ve elektronik eşyalarda bazı zararlı maddelerin kullanımının sınırlandırılmasına dair yönetmeliğindeki MADDE 5e göre Elektrikli ve elektronik eşyalarda bazı zararlı maddelerin kullanımının sınırlandırılmasına ilişkin ilkeler şunlardır:
İthal veya imal yoluyla piyasaya sürülen elektrikli ve elektronik eşyalarda kurşun (Pb), cıva (Hg), artı altı değerlikli krom (Cr6+), polibromürlü bifeniller (PBB) ve polibromürlü difenil eterler (PBDE) ile kadmiyumun (Cd) bulunması yasaktır.
70. Atık Elektrikli ve elektronik eşyalarda Üreticilerin yükümlülükleri neleridir?
Elektrikli ve elektronik eşyalarda bazı zararlı maddelerin kullanımının sınırlandırılmasına dair yönetmeliğindeki MADDE 7'e göre Üreticiler;
• Piyasaya sürdükleri elektrikli ve elektronik eşyalarda 5 inci maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine uymakla,
• Piyasaya sürdükleri ürünlerin bu Yönetmelikte belirtilen teknik kriterleri sağladığını gösteren bilgi ve belgeleri ürünün piyasaya sunuluşundan itibaren beş yıl süreyle muhafaza etmekle,
• Her yıl Şubat ayı sonuna kadar EK-3'te yer alan uygunluk beyan formunu doldurarak Bakanlığa vermekle,
• İthal edilecek elektrikli ve elektronik eşyalar için 8 inci maddeye uymakla,
• Ürün bilgisi açıklamalarında "EEE Yönetmeliğine Uygundur." ibaresine yer vermekle
• Yükümlüdür.
71. Elektrikli ve elektronik eşya kategorileri nelerdir?
1. Büyük ev eşyaları
2. Küçük ev aletleri
3. Bilişim ve telekomünikasyon ekipmanları
4. Tüketici ekipmanları
5. Aydınlatma ekipmanları
6. Elektrikli ve elektronik aletler (büyük ve sabit sanayi aletleri hariç olmak üzere)
7. Oyuncaklar, eğlence ve spor aletleri
8. Tıbbî cihazlar (*)
9. İzleme ve kontrol aletleri(*)
10. Otomatlar
Kullandığınız bu ürünler atık haline geldiğinde bunları belediyelerin kuracakları atık getirme merkezlerine, üreticiler ve lisanslı işleme tesisleri tarafından kurulacak aktarma merkezlerine veya yeni bir elektrikli ve elektronik eşya satın aldığınızda talep etmeniz halinde elektrik ve elektronik eşya dağıtıcılarına hiçbir ücret ödemeden verebilirsiniz.
72. Üretici olarak tehlikeli atık yönetimi için üzerime düşen yükümlülükler nelerdir?
Atıkların üretilmesinden biriktirilmesine, geçici olarak depolanmasından nakliyesine, nakliyesinden bertaraf tesisine ulaşmasına kadar bütün süreçlerden sorumludur. Tehlikeli atıkların kontrolü yönetmeliği Madde 9 'da belirtildiği üzere Atık üreticisi;
• Atık üretimini en az düzeye indirecek şekilde gerekli tedbirleri almakla,
• Atıkların insan sağlığı ve çevreye yönelik zararlı etkisini, bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak en aza düşürecek şekilde atık yönetimini sağlamakla, üç yıllık atık yönetim planını bu Yönetmeliğin yürürlüğe giriş tarihinden itibaren altı ay içinde hazırlayarak valilikten onay almakla,
• Bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak, atıklarını tesislerinde geçici olarak depolaması durumunda valilikten izin almakla,
• Ürettiği atıklarla ilgili kayıt tutmakla, atığını göndereceği çevre lisansı almış olan geri kazanım ya da bertaraf tesisinin istemiş olduğu uluslararası kabul görmüş standartlara uygun ambalajlama ve etiketleme yapmakla,
• Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin ekinde yer alan EK-IV'te (M) işareti ile bulunup EK-III B'de belirtilen özellikleri içermediği öne sürülen atıklar için bu atıkların tehlikeli olmadığını Bakanlıkça yetkilendirilmiş kurum/kuruluşlara ait laboratuvarlar ve/veya uluslararası kabul görmüş kuruluşlarca yapılan analizlerle Bakanlığa belgelemekle,
• Atığın niteliğinin belirlenmesi için yapılan harcamaları karşılamakla,
• Atık beyan formunu her yıl takip eden yılın en geç Mart ayı sonuna kadar bir önceki yıla ait bilgileri içerecek şekilde Bakanlıkça hazırlanan web tabanlı programı kullanarak doldurmak, onaylamak ve çıktısını almak ve beş yıl boyunca bir nüshasını saklamakla,
• Atık depolanması veya bertarafının tesis dışında yapılması durumunda taşıma formunu doldurmak ve öngörülen prosedüre uymakla,
• Atık taşımacılığında mevcut uluslararası standartlara uymakla,
• Atığı bertaraf tesisinin kabul etmemesi durumunda taşıyıcıyı başka bir tesise göndermekle veya taşıyıcının atığı geri getirmesini ve bertarafını sağlamakla,
• Atıklarını bu Yönetmelikteki esaslara uygun olarak kendi imkânları ile veya çevre lisansı almış atık bertaraf tesisinde gerekli harcamaları karşılayarak veya belediyelerle ya da gerçek ve tüzel kişilerle kurulacak ortak atık bertaraf tesislerinde bertaraf etmek veya ettirmekle,
• Atıkların fabrika sınırları içinde tesis ve binalardan uzakta beton saha üzerine yerleştirilmiş sağlam, sızdırmaz, emniyetli ve uluslararası kabul görmüş standartlara uygun konteynırlar içerisinde geçici olarak muhafaza etmekle, konteynırların üzerinde tehlikeli atık ibaresine yer vermekle, depolanan maddenin miktarını ve depolama tarihini konteynırlar üzerinde belirtmekle, konteynırların hasar görmesi durumunda atıkları, aynı özellikleri taşıyan başka bir konteynıra aktarmakla, konteynırların devamlı kapalı kalmasını sağlamakla, atıklarını kimyasal reaksiyona girmeyecek şekilde geçici depolamakla,
• Ayda bin kilograma kadar atık üreten üretici biriktirilen atık miktarı altı bin kilogramı geçmemek kaydı ile valilikten izin almaksızın atıklarını arazisinde en fazla yüz seksen gün geçici depolayabilir. Bu durumda herhangi bir tehlike halinde arazide önlem alabilmek için en az bir kişiyi görevlendirmekle ve bu kişinin iletişim bilgilerini valiliğe bildirmekle,
• Bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak geri kazanım ve bertaraf tesislerine gönderilmeden önce kendi atıklarını gerekli önlemleri alarak fiziksel, kimyasal veya biyolojik işlemlerle zararsız hale getirmek, bakiye atık oluşuyor ise uygun şekilde çevre lisansı almış bertaraf ve geri kazanım tesisine götürmekle veya gönderilmesini sağlamakla,
• Tesis içinde atıkların toplanması taşınması ve geçici depolanması gibi işlemlerden sorumlu olan çalışanların sağlığı ve emniyeti ile ilgili her türlü tedbiri almakla,
• Kaza sonucu veya kasti olarak atıkların dökülmesi ve bunun gibi olaylar sunucu meydana gelen kirliliğin önlenmesi amacıyla, atığın türüne bağlı olarak olayın vuku bulduğu andan itibaren en geç bir ay içinde olay yerinin eski haline getirilmesi ve tüm harcamaların karşılanmasıyla,
• Kaza sonucu veya kasti olarak atıkların dökülmesi ve bunun gibi olaylar vuku bulduğunda valiliği bilgilendirmek ve kaza tarihi, kaza yeri, atığın tipi ve miktarı, kaza sebebi, atık bertaraf işlemi ve kaza yerinin rehabilitasyonuna ilişkin bilgileri içeren raporu valiliğe sunmakla,
• Faaliyetlerine yönelik inşaat ve işletme ruhsatı alınması aşamasında, tehlikeli atıklarının bu Yönetmelik hükümleri doğrultusunda bertarafının sağlanacağını belgelemekle
Mükelleftir.
73. Tehlikeli atığımı biriktirebilir miyim?
Tehlikeli atıklar tesis içinde geçici depolanabilmektedir.
74. Geçici depolama için izne gerek var mı? Ne kadar süre depolama yapabilirim?
Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği'nin 9. maddesinin c fıkrasında belirtildiği üzere Valilikten izin almak gerekmektedir. Şayet üretici ayda bin kilograma (1 ton/ay) kadar atık üretiyorsa ve biriktirilen atık miktarı altı bin kilogramı geçmiyorsa "valilikten izin almaksızın" atıklarını arazisinde en fazla yüz seksen gün geçici depolayabilir. Bu durumda herhangi bir tehlike halinde arazide önlem alabilmek için en az bir kişiyi görevlendirmekle ve bu kişinin iletişim bilgilerini valiliğe bildirmekle mükelleftir.
75. Etiketlemeyi nasıl yapacağım?
Her atık ambalajı, içindeki atık ile ilgili tüm bilgileri içeren atık etiketi ve Tehlikeli Kimyasallar Yönetmeliği Ek-4'de belirtilen tehlikeli atık işaretleri ile etiketlenmelidir. Atık Etiketi üzerindeki atık tanımı ile Ulusal Atık Taşıma Formu üzerindeki atık tanımı aynı olmalıdır. Atık Etiketi örneği web sayfamızdan temin edilebilir.
76. Atığın nakliyesini nasıl yapacağım?
Taşıma işlemi ve bedeli atık üreticisine ait olup, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği'ne göre tehlikeli atık sınıfına giren atıklar, Yönetmeliği'nin 11, 12 ve 13'üncü Maddeleri doğrultusunda tehlikeli atık taşıma lisansı olan araçlarla sevk edilmelidir. Taşıma sırasında aracın tehlikeli atık taşıma lisans belgesi, sürücü eğitim sertifikası, gönderilen her atık tipi için ayrı olmak üzere firmanın bulunduğu ilin Çevre ve Orman Müdürlüğünden atık üreticisi firma tarafından alınacak Ulusal Atık Taşıma Formu ve sevk irsaliyesi doldurularak atığı taşıyan araç ile Bertaraf/ geri kazanım tesisine gönderilecektir.
77. Lisanslı Nakliyenin Normal Nakliyeden Farkı Nedir?
Lisanlı araçlar tehlikeli atıkların taşınması için sızdırmazlık gibi özel önlemler alınmış ve Bakanlıktan lisanslanmış araçlardır. Yönetmeliğe göre Tehlikeli atıkların lisanslı araçla nakliyesi zorunludur. Normal nakliye araçlarıyla tehlikeli atık taşınmasına izin verilmemektedir.
Lisansız Araçlarla Atık Gönderebilir miyim?
50 kg a kadar olan atıklar, lisanssız araçla nakliye edilebilmektedir.
Hangi evrakları dosyalayacağım, hangilerini kaydedeceğim?
Atık üreticisi Atık beyan formunu her yıl takip eden yılın en geç Mart ayı sonuna kadar bir önceki yıla ait bilgileri içerecek şekilde Bakanlıkça hazırlanan web tabanlı programı kullanarak doldurmak, onaylamak ve çıktısını almak ve beş yıl boyunca bir nüshasını saklamakla yükümlüdür İşletme planını her yıl Bakanlığa sunmakla ve Gönderilen ve alınan tüm taşıma formları (UATF) üç yıl süre ile saklanmak ve denetimlerde yetkili idarelerce istendiğinde hazır bulundurulmak zorundadır.
78. UATF (Ulusal Atık Taşıma Formu) Nereden Temin Ederim?
Taşıma Formları atık üreticisi tarafından ilgili İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüklerinden temin edilir.
79. UATF Hangi Atıkların Taşınmasında Kullanılır?
• Tehlikeli atıklar -Tıbbi atıklar -Atık pil ve akümülatörler
• Atık bitkisel yağlar
• Atık yağlar -Ömrünü tamamlamış lastikler
• Atık elektrikli ve elektronik eşyalar
80. UATF Formunu Nasıl Dolduracağım?
Ulusal Atık Taşıma Formun talep edilen bilgiler aşağıda belirtilen açıklamalara göre doldurulacaktır.
ATIK KODU: Ulusal Atık Taşıma Formunun ÜRETİCİ bölümünde yer alan (12) nolu veri tipi, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği'nin (EK 7) sinde yer alan listede verilen 6 haneli kodlara göre doldurulacaktır.
ATIK ADI: Formun ÜRETİCİ bölümünde yer alan (13) nolu veri tipi, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (EK 7)de yer alan listede belirtildiği şekilde doldurulacaktır.
H NUMARASI: Formun ÜRETİCİ bölümünde yer alan (11) nolu veri tipi, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği'nin EK (5) inde yer alan tehlikelilik özelliklerine göre doldurulacaktır. (örneğin H3-A gibi)
20° C' DE FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ: Formun ÜRETİCİ bölümünde yer alan (14) nolu veri tipi aşağıda belirtilen kod numaralarına göre kodlanacaktır.
1. Toz/toz şeklinde
2. Katı
3. Akışkan/Macun
4. Çamurlu
5. Sıvı
6. Gaz
7. Diğer (belirtiniz)
RENK: Formun ÜRETİCİ bölümünde yer alan (15) nolu veri tipi, aşağıda belirtilen kod numaralarına göre kodlanacaktır.
1. Beyaz
2. Kahverengi
3. Kırmızı
4. Mavi
5. Sarı
6. Siyah
7. Yeşil
8. Diğer (belirtiniz)
AĞIRLIK: Formun ÜRETİCİ bölümünde yer alan (16) nolu veri tipi, atığın ağırlığı kilogram ve/ veya ton olarak belirtilecektir.
AMBALAJ VE KONTEYNIR TÜRÜ: Formun ÜRETİCİ bölümünde yer alan (17) nolu veri tipi, aşağıda belirtilen kod numaralarına göre kodlanacaktır.
1. Varil
2. Ahşap fıçı
3. Bidon
4. Kutu
5. Torba
6. Karışık Ambalaj
7. Basınçlı hazne
8. Balya
9. Diğer (belirtiniz)
AMBALAJ VE KONTEYNIR SAYISI: Formun ÜRETİCİ bölümünde yer alan (18) nolu veri tipi, yukarıda belirtilen ambalaj ve konteynır sayısı formda ayrılan üç dijitli bölüme yazılacaktır.
TAŞIMA ŞEKLİ: Formun TAŞIYICI bölümünde yer alan (13) nolu veri tipi, aşağıda belirtilen kod numaralarına göre kodlanacaktır.
1. Karayolu
2. Tren
3. Hava
4. Deniz
5. İç Karasular
Verilen kodlara göre doldurulacaktır.
BERTARAF/GERİ KAZANIM İŞLEMLERİ: Formun ALICI bölümünde yer alan (13) nolu veri tipi, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği'nin (EK 2) sinde yer alan geri kazanım (R kodları)/ bertaraf (D kodları)işlemleri için verilen kodlara göre doldurulacaktır.
ATIK TRANSFERİ: Formun ALICI bölümünde yer alan (14) nolu veri tipi; formda verilen (a),(b),(c),(d) kutularına (X) işareti konularak doldurulacaktır.
TARİHLER: Formda talep edilen tarih bilgileri gün/ ay/ yıl olarak belirtilecektir. Formda talep edilen fakat açıklama kılavuzunda açıklanmasına ihtiyaç duyulmamış diğer veri tipleri hakkındaki talep bilgiler, form üzerindeki ilgili yerlerine beyan edilecektir.
81. UATF Döngüsü Nasıl Olmalıdır?
(Ek 9-A) ve (Ek 9-B) de yer alan atık taşıma formlarından
(A) formu mavi,
(B) formu pembe,
(C) formu beyaz,
(D) formu yeşil,
(E) formu sarı renktedir.
• Atık üreticisi ve taşıyıcı tarafından ülke içi taşımada (Ek 9-A) da yer alan (A), (B), (C), (D) formları, uluslararası taşımada ise (Ek 9-B) de yer alan (A), (B), (C), (D), (E) formları doldurulur ve valiliğe başvurulur.
• (A), (C) ve (E) formları iki nüsha olmalıdır. Bu formlardan;
• (D) formu taşıma başlamadan önce, atık üreticisinde kalır, üretici tarafından valiliğe gönderilir,
• (A), (B), (C), (E) formları taşıma esnasında bulundurulmak kaydı ile taşıyıcıya verilir,
• (E) formu uluslararası taşımada, taşıyıcı tarafından gümrük çıkışında Bakanlığa bir nüshası gönderilmek üzere gümrük memuruna teslim edilir,
• (A), (B) ve (C) formu taşıyıcı tarafından atık bertaraf tesisi sorumlusuna imzalatılarak, (A) ve (B) formları atıkla birlikte teslim edilir. (C) formu ise taşıyıcıda kalır, bir nüshası üreticiye teslim edilir ve (B) formu atık bertarafından sorumlu kişi veya kuruluş tarafından imzalanarak alınır. Formunun bir nüshası bertarafçı tarafından net miktarlar, bertaraf yeri ve tarihi form üzerine doldurulduktan sonra Bakanlığa gönderilir, formu net miktarlar, bertaraf yeri ve tarihi form üzerine doldurulduktan sonra bertaraf eden tarafından üreticiye gönderilir.
82. UATF Formlarını Saklamam Gerekiyor Mu?
Gönderilen ve alınan tüm taşıma formları üç yıl süre ile saklanmak ve denetimlerde yetkili idarelerce istendiğinde hazır bulundurulmak zorundadır.
83. Tehlikeli Atık Yönetim Planı nedir?
Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (TAKY)'nde tanımlanan şekliyle;
Tehlikeli Atık Yönetim Planı: Atıkların çevreyle uyumlu bir şekilde yönetimini sağlamak üzere hazırlanan kısa ve uzun vadeli program ve politikalardır.
84. Tehlikeli atık üreten tesislerin yönetim planlarında neler olmalıdır?
Sanayicinin hazırladığı ve İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüklerine gönderilecek atık yönetim planları detaylı olmalıdır. Her tesisin atık yönetim planı farklı olabilir. Tesisin prosesine ve yönetim politikasına (atıkların geri kazanımı, bertarafı, ihraç edilip-edilmeyeceği, 3 yıl içinde kapasitenin artırılıp artırılmayacağı gibi) vs. göre değişebilir. Ancak, her yönetim planında mutlaka olması gerekenler;
• Tesis içinde oluşan atıkların AYGEİY EK-4'te verilen kodlar ve miktarları,
• Geçici depolama alanlarının durumunu gösteren bilgiler,
• Atıkların ne kadarının geri kazanıldığı,
• Ne kadarının bertarafa gönderildiği,
• Atıkların gönderildiği geri kazanım ve bertaraf tesislerinin isim ve adresleri,
• Atıklara uygulanan işlemler,
• Tesis içinde atık minimizasyonu için yapılan işlemler
85. Belediyelerin hazırlayacağı yönetim planlarında neler olmalıdır?
Belediyelerin hazırlayacağı tehlikeli atık yönetim planları, evlerden kaynaklanan tehlikeli atıkları kapsamakta olup ayrı bir format belirlenmemiştir. Ancak yönetim planları hazırlanırken aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir:
• Evlerden kaynaklanan tehlikeli atıklar kaynağında ayrı mı toplanıyor, yoksa ayırma ünitesi mi var belirtilmelidir. Bunların hiçbiri yoksa ne planlandığı belirtilmelidir. Amaçlar, hedefler verilmelidir.
• Ayrı toplanan tehlikeli atıkların adları atık kodları ile birlikte ve miktarları belirtilmelidir.
• Nüfusa ve nüfus artış oranına göre 3 yıllık olarak tahmini hazırlanmalıdır.
• Ayrı toplanan tehlikeli atıklar için geçici depolama veya ara depolama tesisleri var mı yok mu bilgi verilmelidir.
• Geri kazanım veya bertaraf tesislerine gönderilmesi için taşıma planları yer almalıdır. (Haftalık aylık veya belli bir miktara erişince gönderileceği gibi.)
• Taşıma için lisanslı araçlar belediyeye mi ait, yoksa lisanslı taşıma firmalarından mı karşılanıyor ya da ne planlanıyor, belirtilmelidir.
• Kamuoyunun bilgilendirilmesi için yapılanlar ve yapılacaklar anlatılmalıdır.
86. Maden atıklarının yönetimi hangi mevzuat kapsamında değerlendirilmektedir?
Maden atıkları yönetimi ilgili mevzuat yürürlüğe girene kadar bu atıklar ile ilgili işlemler Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik (ADDY) ve genelgeler kapsamında değerlendirilmektedir.
87. Maden atıklarına yönelik özel bir mevzuat ne zaman çıkacaktır?
Avrupa Birliği Katılım Öncesi Mali İş birliği (IPA-1) kapsamında "Maden Atıkları Direktifi"nin (2006/21/AT) ülkemiz mevzuatına aktarılması için Bakanlığımız koordinesinde Enerji ve Tabi kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğü (MİGEM) ve Maden Teknik Arama Genel Müdürlüğü (MTA) ile Twinning (Eşleştirme), Teknik Yardım ve Tedarik bileşenlerinden oluşan proje 2010 yılında başlatılmıştır. Söz konuşu projenin eşleştirme bileşeni 2013 yılı ilk çeyreğinde tamamlanacak olup, proje ile maden atıklarına özgü ülkemiz gerçeklerine uygun maden atıkları mevzuatı kazandırılacaktır.
88. Maden atıklarının hangi sınıf düzenli depolama tesisinde depolanmaktadır?
Maden atıkları analizi yapılarak Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik Ek-2'de verilen limit değerlerine göre I.Sınıf, II Sınıf ve III.Sınıf depolama tesislerinde depolanabilmektedir.
89. İnert maden atıkları için özel bir yönetim var mıdır?
İnert Maden Atıklarının Alan Islahı, Restorasyon, Dolgu Maksadıyla Kullanımı veya Depolanmasına İlişkin Genelge (2010/13) 27/08/2010 tarihinde yayımlanmıştır. Genelge ile özellikle II. Grup madenler (mermer, andezit, bazalt vb.) ve IV. Grup kil minerallerinin aranması, çıkarılması ve işlenmesinden kaynaklanan inert nitelikli maden atıklarının yönetimi gerçekleştirilmektedir. İlgili genelge kapsamındaki madenlerden kaynaklanan atıklar Alan Islahı, Restorasyon, Dolgu Maksadıyla Kullanımı veya Depolanması gerçekleşmektedir.
90. Maden atıklarının depolandığı tesisleri için lisans alınması gerekli midir?
Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik gereğince Çevresel Etki Değerlendirme, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğüne başvurularak önce GFB (Geçici Faaliyet Belgesi) sonra Lisans alınması zorunludur.
91. Sondaj çamurları düzenli depolama tesislerinde bertaraf edilmesi zorunlu mudur?
Sondaj Çamurlarının ve Krom Madeninin Fiziki İşleme Tabi Tutulması Sonucu Ortaya Çıkan Atıkların Bertarafına İlişkin Genelge 04/07/2012 tarihinde yayımlanmıştır. Genelge kapsamındaki sondaj atıkları, sondaj çamuru için hazırlanan havuz içinde gerekli önlemler alınarak bertaraf edilebilmektedir.
92. Atık ithalatı yapmak istiyorum. Ne yapmam gerekiyor?
2872 sayılı Çevre Kanunu 13. Maddesi uyarınca tehlikeli atıkların ithalatı yasaktır. Diğer yandan, Ekonomi Bakanlığı bazı atıkların ithalatını yasaklayabilir veya kontrol altında tutabilir. İthalatı izne tabi atıklar ve yasak olan atıklara ilişkin iki adet Tebliğ bulunmaktadır.;
a) Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Metal Hurdaların İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2013/23)
b) Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Atıkların İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2013/3) Bu tebliğler kapsamında ithalat yapmak isteyen sanayicilerin alması gereken belgelere ilişkin bilgi ve dokümanlara Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü web sayfasından ulaşılabilmektedir.
93. Tehlikeli Atık ihracatı yapmak istiyorum, ne yapmam gerekir?
Tehlikeli atık ihracatı Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği kapsamında gerçekleştirilebilir. Tehlikeli atık ihracatı yapılacak ülke ve transit ülkelerden yazılı onay alınması amacıyla anılan yönetmelik Ek-10'da yer alan Ön Bildirim (Notifikasyon) formunun doldurularak ilgili diğer evraklarla birlikte Bakanlığa başvurulması gerekmektedir. İhracat işleminde uyulması gereken kurallar ve yapılması gereken iş ve işlemler için hazırlanmış dokümanlara Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü web sayfasından ulaşılabilmektedir.