Aperçu des Données sur les Déchets
Analyse détaillée des données de gestion des déchets dans le monde et en Turquie
Gaspillage Alimentaire Mondial
Selon la notification de l'Organisation des Nations Unies pour l'Alimentation et l'Agriculture (FAO), un tiers des aliments produits pour la consommation humaine dans le monde finit à la poubelle tout au long de la chaîne d'approvisionnement, et la valeur des déchets générés est estimée à 1,3 billion de dollars. Avec seulement un tiers du total des déchets, le problème de la faim mondiale peut être entièrement résolu, et environ 800 milliards de dollars de ces déchets sont constitués de déchets récupérables.
Échelle des Déchets en Turquie
Selon les Statistiques des Déchets de l'Institut Turc de Statistique, en regardant les données de 2022, on constate qu'environ 110 millions de tonnes de déchets ont été générés dans notre pays. Nous voyons qu'environ 80 millions de tonnes de cette quantité sont constituées de déchets non dangereux. 5% des déchets non dangereux sont constitués de produits alimentaires. L'impact économique des déchets alimentaires est estimé à environ 300 milliards de TL.
Succès de Récupération
- 29,3 millions de tonnes de papier-carton
- 7,8 millions de tonnes de plastique
- 2,9 millions de tonnes de verre
- 3,7 millions de tonnes de métal
- 16,2 millions de tonnes de déchets organiques et autres
Gains Environnementaux
- 2,6 milliards de kWh d'économie d'énergie
- 819 millions de m³ d'économie d'eau
- 104 millions de m³ d'économie d'espace de stockage
- 5,9 millions de tonnes d'émissions de gaz à effet de serre évitées
- 127 millions de barils d'économie de pétrole
Échelle du Gaspillage Alimentaire en Turquie
Les pertes et gaspillages alimentaires résultant des excédents de distribution et de consommation dans la chaîne d'approvisionnement alimentaire sont estimés à environ 23 millions de tonnes par an. La valeur consommable des déchets provenant uniquement des établissements alimentaires hors domicile dépasse 30 milliards de TL.
Türkiye'de Gıda İsrafı Ölçeği
- Toplam gıda israfı yılda yaklaşık 23 milyon ton ("gıda israf vakfı" verisi) (trthaber.com, aa.com.tr)
- Bunun yaklaşık %35'i – yani 8 milyon ton – sofraya ulaşamadan kayboluyor
- Bu israfın evsel (hane) kısmı yılda 7,7 milyon ton olarak ölçülmekte
- Kişi başına yıllık 93 kg yiyecek atığı demek (aa.com.tr)
Ambalajlı Gıdalar Özelinde Dikkat Çekenler
1. Etiket ve Tarih Karmaşası
Gıda Güvenliği Derneği verilerine göre:
- Tüketicilerin %72'si, "son tüketim tarihi (STT)" ile "tavsiye edilen tüketim tarihi (TETT)" farkını net anlayamıyor
- Bu yüzden TETT geçmiş ürünler bile atılabiliyor (ggd.org.tr)
Sonuç: Etiketleme kafa karışıklığı, ambalajlı gıdalarda gereksiz atık oranını artırıyor.
2. Ambalajın Koruyucu Etkisi İkili
Ambalaj, gıda kayıplarını azaltabilir:
- TGDF'ye göre ambalajlı satış, özellikle meyve–sebze gibi kolay bozulan kategori için israfı düşürüyor (aa.com.tr)
- Ancak yanlış anlaşılmış tarihler yüzünden ambalajlı ürünler de atılıyor
Verinin Özüne Dair Yorum
1. Yuvarlanan Etkiler:
- Ambalajlı ürünlerin bozulmadan raf ömrü uzar, ancak etiket kafası bu kazancı azaltabilir
- Bu nedenle, "ambalajlı = israf önleyici" denklemi, ancak tüketicilerin tarihleri doğru anlamasıyla işler
2. Ekonomik ve Çevresel Yük:
- Yılda 23 milyon ton gıda atığı, aynı zamanda büyük bir ekonomik ve karbon ayak izi anlamına gelir
- Ambalajlı gıdaların sağladığı ömre rağmen, tüketim alışkanlıkları bu avantajı gölgeleyebilir
3. Politika Önerileri:
- Etiket standardizasyonu: STT/TETT farkının net gösterilmesi, sadeleştirilmesi
- Tüketici eğitimi: Tarih terimlerinin anlaşılması için broşür, medya kampanyası, alışveriş rehberi
Önerilen Strateji
Adım 1 - Etiket Reformu: Tarih sınırlarını netleştirmek için STT/TETT ayrımı ve ikon/renk kodlarıyla vurgulamak
Adım 2 - Farkındalık Kampanyası: Tüketici bilinçlenmesi için televizyon, sosyal medya yoluyla tarih finallerinin açıklanması
Adım 3 - Orantılı Mağaza Uygulamaları: Alışveriş planlaması teşviki için "Son tüketim bu hafta" etiketli köşeler; fırsat/indirim kampanyaları
Adım 4 - İzleme–Değerlendirme: Etki ölçümü için satış sonrası analiz: etiket anlaşılma oranı, atık düşüşü küresel göstergelerle karşılaştırılmalı
Sonuç
Ambalajlı gıdalar, teoride atığı azaltacak güçlü araçlar sunar. Ancak Türkiye'de yaşanan büyük çaplı gıda israfının (~23 milyon ton/yıl) temelinde, tüketici davranışları ve etiket karmaşası yer alıyor. Bu açığı kapatmak için etiket reformu ve tüketici eğitimi, pratikte büyük fark yaratabilir.
Projections Futures pour une Gestion Durable des Déchets
Objectif de Croissance
Selon le Rapport sur le Gaspillage en Turquie 2018 du Ministère du Commerce de la R.T., la production alimentaire devrait augmenter de 50% globalement d'ici 2050.
Solutions Bioactives
Pour éviter la détérioration facile et maintenir efficacement la qualité de la viande, du lait et des produits de la mer, on s'attend à une augmentation de la production de films intelligents biodégradables utilisant des composés bioactifs naturels obtenus à partir de déchets alimentaires.
Économie Circulaire
L'utilisation de composés bioactifs obtenus à partir de déchets comme aliments pour animaux devrait également devenir une application plus répandue. (Georganas et al., 2020)